Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

Arefe günü bugün hastaneler ve sağlık ocakları açık mı? Randevu alacaklar dikkat! 5 Haziran sağlık ocakları, hastaneler ve eczaneler çalışma durumu

Bugün yani 5 Haziran Arefe Günü hastane ve sağlık ocağı yani aile sağlığı merkezlerinden randevu alacaklar ve eczaneye gidecekler merak içerisinde “5 Haziran Perşembe yani bugün hastane, sağlık ocağı ve eczaneler açık mı?” sorusunun cevabını araştırıyor. Merak edenler için ayrıntıları haberimizde derledik. Peki, 5 Haziran Perşembe yani bugün hastane, sağlık ocağı ve eczaneler açık mı, tatil mi? Merak edenler için ayrıntıları haberimizde derledik. İşte detaylar…

AÖF final sınavı soru kitapçıkları ve cevapları ne zaman yayımlanır? AÖF final sınavı cevapları sorgulama…

Anadolu Üniversitesi’nin 2024-2025 akademik takvimine göre, AÖF bahar dönemi final sınavları 24-25 Mayıs tarihlerinde gerçekleşti. Peki, AÖF final sınavı soru kitapçıkları ve cevapları ne zaman yayımlanır? AÖF final sınavı cevapları sorgulama…

Michelin yıldızlı şef Osman Sezener: Çalıştığım tempoda şu anki gençlerin hiçbirinin çalışabileceğini düşünmüyorum

“Biraz sert bir babayla büyüdüm…”

Tarkan’ın yeni şarkısı “Dönmüyor Giden” yayınlandı

Tarkan’ın yeni şarkısı “Dönmüyor Giden” yayınlandı

Kurban Bayramı arefe ne zaman 2025? Arefe günü tatil mi, okullar tatil olacak mı, yarım gün mü, hangi gün? İşte arefe (arife) günü tatil bilgisi 2025!

Arefe (Arife) günü tatil mi 2025 yaklaşan Kurban Bayramı öncesi gündemin öne çıkan başlıklarından oldu. Diyanet takvimine göre Müslümanların manevi huzur ve heyecanla beklediği Kurban Bayramı haziran ayında idrak edilecek. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Kurban Bayramı arefe günü ile beraber vatandaşlar bayram hazırlıklarını sürdürecekler. Öte yandan Kurban Bayramı tatili ve arefe gününü birleştirerek seyahat rotalarını oluşturmak isteyenler ise arefe günü tatil mi, arefe günü yarım gün mü 2025? sorularına yanıt aramaya başladı. Tatili daha uzun bir seyahate dönüştürmek isteyenler, 3 gün izin alıp 9 günlük bir plan da yapabilir. Peki, Kurban Bayramı arefe günü ne zaman? Arefe günü okullar tatil mi, hangi gün? İşte, 2025 Kurban Bayramı arefe günü tarihi ve ayrıntılı bilgiler.

İstanbul Baraj Doluluk Oranları İSKİ son durum 22 Mayıs: İbre terse döndü, düşüş başladı! İstanbul baraj doluluk oranı yüzde kaç?

İSKİ baraj doluluk oranları İstanbul için belli oldu. İstanbul baraj doluluk oranı 22 Mayıs Perşembe günü yani bugün özellikle havaların ısınmasıyla birlikte Megakent’te yaşayanlar tarafından en çok merak edilip araştırılanlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Bugün saat 09.30’da İSKİ tarafından yayınlanan verilere göre doluluk oranları yüzde 80 sınırında seyrediyor. Peki, 22 Mayıs Perşembe İSKİ baraj doluluk oranı yüzde kaç? İşte merak edilip araştırılan sorunun cevabıyla ilgili sorgulanan detaylar…